Kritiek op nieuw boek Westlands verzet

LET OP! Het Historisch Archief Westland heeft een website in het leven geroepen met alles wat gepubliceerd is over het boek De Afrekening van Maarten van Buuren http://bit.ly/Vo2SRV  

ANONIEME REACTIE – Op dit onderdeel van mijn website heb ik een reactie gekregen die ik helaas niet kan publiceren, omdat hij ondertekend is door ene Jan de Westlander. Mij is die naam geheel onbekend. Ik zal de reactie direct publiceren als de echte naam van de inzender bekend is.  

 Naaldwijk Het nieuwe boek over het verzet in het Westland, waarin de auteur Maarten van Buuren tot de conclusie komt dat dat verzet een grote boevenbende was onder leiding van maffiabaas Piet Doelman, valt vooral in verzetskringen slecht in het Westland.  De scretaris van het Genootschap Oud-Westland, Leen Valstar heeft in Het Hele Westland dan ook in een interview gezegd, dat hij vindt dat de conclusies van Van Buuren over het verzet veel te ver gaan. Hij heeft recht van spreken, omdat zijn oom met dezelfde naam (schuilnaam Bertus) en zijn opa F.V.Valstar beiden door de bezetter zijn vermoord. ,,Zij stonden beiden ver van de ordinaire criminaliteit”, zegt hij terecht. Verder toont hij aan, dat Van Buuren geen goed inzicht heeft in de situatie in het Westland in oorlogstijd. Iets dergelijks schrijft ook Arie van den Berg van Berg Seeds in het AD. ,,Het is niet de eerste keer dat iemand meent fel te moeten uithalen over het verzet in Nederland tijdens de oorlog.”, zo begint hij zijn reactie op het boek van Van Buuren.   NA DE OORLOG GEBOREN

Het boek van Maarten van Buuren ‘De Afrekening’ dat nu in de boekhandel verkrijgbaar is.

,,De kritiek komt echter vrijwel steeds van mensen die jaren na de oorlog werden geboren, er dus helemaal niet bij zijn geweest en die al hun informatie uit de tweede of derde hand hebben.Heel veel gebeurtenissen, vooral in oorlogstijd,  kan men uitsluitend juist beoordelen als men er bij is geweest en volledig op de hoogte was van al de omstandigheden en zelfs dan vervaagt de herinnering na tientallen jaren en zeker na meer dan een halve eeuw. Blijkbaar weet men niet meer dat de meestal kleine huizen in het Westland in 1944 niet alleen vol zaten met grote gezinnen vaak zonder de vader en de oudste zonen want die waren ondergedoken, moesten in Duitsland werken, zaten in het verzet of waren opgepakt, maar ook nog vol met evacués van elders er bij,  die hun huis kwijt waren geraakt door inundatie, bommen of sloop voor een tankval. Omdat in 1944 jacht werd gemaakt op elke man die kon werken, in Duitse fabrieken of aan de bunkers in het Westland zaten er in diezelfde huizen bovendien nog ontelbaar veel onderduikers die het werk weigerden of die gezocht werden wegens hun deelname aan het verzet. Tenslotte, en dramatisch, zaten er ook in die huizen, ingekwartierd of helemaal gevorderd, midden tussen de bevolking, heel veel Duitse soldaten van vesting Hoek van Holland. Vooral s’ avonds en s’nachts werd er door NSBers, Landwachters met dubbelloops jachtgeweren, jacht gemaakt op de onderduikers. Zo waren er in Naaldwijk twee landwachters heel actief en door kieren in de verduisterde ramen werden zij met huivering door de bewoners gadegeslagen als ze parmantig rondstapten in het dorp, op zoek naar prooi. Want men wist dat als een onderduiker zou worden gesnapt, hij bij de rivierpolitie in Rotterdam terecht zou komen of in de gevangenis van Scheveningen waar hij onder barbaarse folteringen ook de verblijfplaatsen van andere onderduikers zou moeten prijsgeven. Onmiddellijk moesten al de schuilplaatsen waarvan hij wist worden ontruimd en andere onderkomens gezocht voor de onderduikers. Dat leverde een onvoorstelbare angstige spanning op bij de bevolking, dag na dag. Er dreigde constant niet alleen verraad door NSBers maar ook groot gevaar door loslippigheid en ontdekking omdat de oorlog zo lang duurde. In paniek werd soms de verkeerde verdachte uitgeschakeld. Dat er in het Westland onvoldoende te eten was en er heel veel mensen ondervoed waren in ” De tuin van Europa”,  weet men blijkbaar ook niet meer. Het saboteren van de wagons met groente voor Duitsland was nodig om de plaatselijke nood te verlichten want de Duitsers vorderden uiteindelijk de totale voedselproductie. De duizenden onderduikers en de vele gezinnen zonder kostwinner moesten worden ondersteund niet alleen met geld maar ook met distributiebonnen want zonder die bonnen was er helemaal geen voedsel meer te koop. Met overvallen op distributiekantoren werden die bonnen met geweld bemachtigd en dat heeft ook levens gekost. Het valt op dat nogal wat kritiek afkomstig is uit Frankrijk, een jonge Fransman beweerde op TV dat er daar veel minder slachtoffers waren onder Joden en andere onderduikers dan in Nederland. Deze schrijver besefte niet dat onderduiken in het gigantische Frankrijk iets heel anders was dan in de dichtbevolkte Randstad, opgesloten tussen rivieren en de zee en bovendien dat op het moment dat het deel van Frankrijk dat niet collaboreerde al was bevrijd, de verschrikkelijke hongerwinter in de Randstad nog moest beginnen.

Bericht op de voorpagina van AD Westland van 20 okt 2011, de naam van ds. Slomp is helaas verkeerd gespeld in dit bericht, waarvoor excuses.

Het boek van Maarten van Buuren, hoogleraar in de Franse letterkunde, is daarom  bij het handjevol nog levende verzetshelden uit het Westland met verbazing en afschuw ontvangen. In het boek krijgt vooral verzetsleider Piet Doelman uit Naaldwijk de volle laag. ,,Natuurlijk”, zegt een van de verzetsmensen, die vanwege zijn hoge leeftijd (89), kwakkelende gezondheid en vrees voor veel drukte niet bij name genoemd wil worden, ,,hij was geen heilige. Er zijn dingen gebeurd die het daglicht niet altijd konden verdragen, maar zo’n crimineel als het boek beweert was hij niet. Je moet dat zien in de tijd en in de omstandigheden, waarin we toen verkeerden. Piet Doelman heeft ook grote verdiensten voor het land gehad met zijn leidinggevende capaciteiten”. Sommige beweringen van van Buuren in het boek trekt de verzetsman sterk in twijfel. ,,Ik zou dat met bewijsstukken moeten aantonen en dat gaat me voor nu even te ver. Daar komt nog bij, dat er ook diverse Van Buurens in het verzet hebben gezeten. Wat ik wel altijd onjuist heb gevonden is dat Piet Doelman na de oorlog – weliswaar met toestemming van het toen heersende militaire gezag – het bedrijf van de NSB’er Piet van der Hout aan de Dijkweg in Naaldwijk in bezit heeft genomen”. Dat is een grote fout van hem geweest.

(Het krantenbericht is goed te lezen door er op te klikken.)

HIERONDER HET ARTIKEL DAT IKSCHREEF IN OUDER WESTLAND VAN 20 OKTOBER

Was Piet Doelman, de verzetsleider in het Westland eigenlijk een maffiabaas en de knokploeg een misdaadsyndicaat. Maarten van Buuren beweert van wel.

 Piet Doelman in oorlog maffiabaas?

 Ontmaskering van het gewapend verzet. Dat is de ondertitel van het boek van Maarten van Buuren ‘De afrekening’, waarin deze een deel van het Westlandse verzet in de Tweede Wereldoorlog ongenadig op de korrel neemt. Het is thans in de boekhandel verkrijgbaar. Van Buuren beschrijft in zijn boek onder meer hoe Piet Doelman vanuit de Oostgaag in Maasland de Knokploeg Westland organiseerde, de eerste van Nederland. Van 1943 af werden de afzonderlijk opererende Knokploegen tot een organisatie van Landelijke Knokploegen samengevoegd in de LKP. Piet Doelman kende de streek goed, want hij was op de boerderij Landlust geboren. In Naaldwijk had Piet een eigen bedrijf, een tuinderij en varkenshouderij.Al in het in 1995 verschenen boek Gemeente Naaldwijk 1940-1945 omschrijven de auteurs Piet Doelman aan de ene kant als een ‘lastig man’ met een apart karakter, maar met bijzondere leidinggevende capaciteiten. Hij gaf graag bevelen, maar duldde niemand boven zich.

Boerderij Landlust in Maasland

De boerderij van Doelman, Landlust

Al van het begin af aan verzette hij zich tegen de bezetter en de NSB. Bekend is zijn aandeel in het uiteenjagen van demonstrerende NSB’ers in Naaldwijk in 1940 met een groep vechtersbazen. Later krijgt het Westland te maken met ongecoördineerde acties, die zeker niet geleid werden door Piet Doelman. Sabotageacties aan de trambaan door het Westland en het in brand steken van veilingen waren immers niet gewenst omdat ze schade toebrachten aan de plaatselijke economie Verzet tegen de bezetter was nauw verstrengeld met de eigen economische belangen, zo constateert ook Van Buuren inn zijn boek. Het was Leen Valstar, een andere Naaldwijkse verzetsman, die de verbindingen tussen de Knokploeg Westland en het netwerk van LKP onderhield. De samenwerking tussen Doelman en Valstar was niet al te best en leidde soms tot conflicten. ,,Die zijn achteraf met de mantel der liefde bedekt vanwege et tragische einde van Valstar”, aldus Van Buuren. De verzetsdaden, die Doelman vanuit de Oostgaag leidde bestonden uit het drukken en verspreiden van illegale bladen, hulp aan onderduikers, de roof van voedselvoorraden en andere goederen, sabotage activiteiten en liquidaties. Wat die onderduikers betreft zaten er veel in boerderijen verborgen. Joden waren er niet zoveel. ,,Volgens de verzetslui waren het lastige mensen”, zo schrijft Van Buuren. Hij illustreert dat met een voorbeeld van een ondergedoken Jodin, voor wie een schoenmaker schoenen heeft gemaakt, maar die ze liever in een andere kleur wil hebben. Hij stelt haar voor de keus: je neemt deze of anders niks. Piet Doelman pleegde met zijn knokploeg ook overvallen op boerderijen en niet alleen van NSB’ers. ,,Hij verdeelde de buit niet onder de hongerende mensen, maar maakte er in de zwarte handel vette winsten mee”, zo staat in het boek. Wie wat van deze – door Van Buuren aangeduide – zelfverrijking zei, zou zijn leven niet zeker zijn geweest. Lein Francke, een van de Maaslandse leden van het verzet, verzette zich op zijn beurt weer tegen de zwarte handel en sloot zich uit protest aan bij de NSB. Later – na de bevrijding – zou hij door Doelman persoonlijk zijn doodgeslagen. Het gevoel van Francke staat te lezen in een publicatie van de NSB in het blad Storm ss van juni 1943:

ZWARTE HANDEL

,,Zeker de helft der beschikbare groente verdwijnt in den zwarten handel. En dat is dan niet de groente die door de kleine zelfverbruikers bij zakken vol direct bij de tuinders worden weggehaald. Dat zijn groote hoeveelheden groente, die op de terreinen van de veilingen worden aangevoerd en daar onder de oogen van de veilingbesturen en van de ambtenaren van de Groente- en Fruitcentrale zwart worden verkocht en worden verladen. Een groothandelaar, die een halven wagon groente toegewezen krijgt, vult de ander helft van zijn wagon op met groente, die hij op de veiling direct zwart van de tuinder koopt. Het klinkt haast ongelooflijk, maar het is toch waar”. Doelman zou overigens drie mannen in dienst hebben om liquidaties uit te voeren. Hun schietvaardigheid was sterker ontwikkeld dan hun geweten, beweert Van Buuren. Hij oordeelt hard over Doelman en de Knokploeg Westland, die toch opgericht was om een rol in een oorlog te spelen. Hij heeft het over Doelman als over een maffiabaas en over de knokploeg als een misdaadsyndicaat. In tegenstelling tot wat ds. F. Slomp – zelf een groot verzetsman – schreef over het verzet als een vorm van naastenliefde, ziet hij er geweldlegin, onderlinge rivaliteit van bendeleiders , gewapend eroofovervallen en liquidaties in”’. Met Doelman dus als roverhoofdman.

PROCES

Als de bezetters Doelman uiteindelijk oppakken, dreigt hij te worden geëxecuteerd. Maar het verzet bevrijdt hem nog net op tijd. Doelman kreeg na de oorlog wel een proces, maar volgens Van Buuren loog hij en verdraaide hij de feiten, waarmee de aanklager en de rechter genoegen namen. Bij zijn onderzoek heeft Van Buuren ook gebruik bemaakt van genoemd boek van de gemeente Naaldwijk , geschreven door C.J.M. Bentvelzen c.s. ,,De enorme hoeveelheid bronnen die de auteurs bijeen hebben gebracht – getuigenverklaringen van zo’n honderd overlevenden, documenten uit een vijftiental archieven, dagboeken, privé-archieven, tijdschriften uit de oorlogstijd en uniek fotomateriaal – wijzen allemaal volgens hem in dezelfde richting. Namelijk dat de boeren en tuinders in het Westland het nog nooit zo goed hebben gehad als in oorlogstijd. Na een crisistijd van armoede en ondersteuning stegen de verdiensten opeens tot ongekende hoogten. De werkelijk hoogte kan niet eens worden becijferd, omdat de handel in de loop van de oorlog steeds verder verschoof van legale naar illegale (lees: zwarte) handel. Hoewel ik naar de verdiensten die daarbij werden gemaakt alleen maar kan gissen, durf ik wel te zeggen dat die astronomisch waren in vergelijking met de officiële verdiensten”.

 

9 reacties op “Kritiek op nieuw boek Westlands verzet

  1. Wat een saai,eenzijdig, en laf boekje heeft van Buuren geschreven over de ruggen van overleden verzetsmensen walgelijk….!

  2. Het wordt erg pro-verzet zo. dat is niet de bedoeling denk ik. Ik noem een paar gevalletjes en u oordeelt zelf. (Die voorbeelden gelden overigens niet het Westlands verzet!, AvH).
    — juni 1946; Banketbakker van T. uit Delft werd vrijgelaten nadat hij zijn detentie had uitgezeten. Ene S. dacht er anders over en wilde een handgranaat naar binnen gooien. deze bleef achter zijn fiets haken en hij blies zichzelf op.
    — dec. 1946; een groep ex-verzetslieden en leden van de BNV gingen zelf rechter spelen. ze bezorgde een bompakket op sinterklaasavond bij fam. B. te Den Haag, wegens vermeende collaboratie. gevolg drie doden waarvan 1 zelfs geen familie was maar het dienstmeisje. de bende had nog meer adressen op het lijstje staan maar door stommiteiten is dit verhinderd en zijn de daders redelijk bestraft.
    — juli 1946; familie W. krijgt een handgranaat met een fles benzine naar binnen. de vrouw was van Duitse komaf.
    — maart 1946; moord op gulje te Leiden door A. Ridder-Visser.
    — eind mei 1945; moord op Mr. De Boer te Den Haag.
    — juni 1945; moord op Chr. A. v.d. Have.
    Nog even doorgaan? Ja dat doe ik maar dan in een mooie publicatie. Het wordt toch eens tijd dat we de waarheid onder ogen gaan zien dat niet alles zwart/wit was en dat er geen goed/fout plaatje bestaat waar het gaat om de bezetting. het zijn slechts een paar gevalletje die ik opsom maar ruwweg heeft de v.m. illegaliteit zich schuldig gemaakt aan een veelvoud aan moorden, los van aanslagen etc. die niet zijn gelukt. helaas is het De Jong sprookje al jaren uit en komt nu eindelijk de waarheid eens boven tafel.
    J.STITSELAAR

  3. Ik denk dat iedereen het boe maar eens moet lezen en dan zijn conclusies moet trekken. Ik heb het boek van kaft tot kaft kritisch doorgelezen. En de conclusie is heel duidelijk. Tenzij van Buuren de hele boel bij elkaar liegt is het Westlandse verzet, en zeker de kern ervan, een grote club zwart handelaren en rovers die vrijwel uitsluitend voor het eigen belang hebben gevochten en zich vrij weinig aantrokken van de ellende van anderen. Sterker, daar verdienden zij juist aan. De vraag is dus of van Buuren de boel bij elkaar liegt. van Buuren geeft echter in het boek duidelijk aan dat nota bene zijn eigen vader bij het Westlands verzet betrokken was. Dus uit onverdachter hoek kan het bijna niet komen. Inmiddels zijn echter ook professioneler historici zich met deze materie gaan bemoeien en tot op heden heeft geen van hen beweert dat van Buuren de boel bij elkaar liegt, integendeel. Dus lees het boek en trek uw eigen conclusie.

  4. Trouwens opmerkelijk dat we in bovenstaande reacties vooral de in het boek veel als boefjes voorkomende namen Valstar, Doelman en Luijendak zien opduiken. Niet echt onafhankelijke bronnen zou ik zo zeggen.

  5. Jaja………..oplichters en dieven ontmaskeren is prima, maar vervolgens het hele verzet beschuldigen is wel erg makkelijk en verwerpelijk.

    p.s. waren de ouders van de auteurs eigenlijk in de oorlog. Goeg of fout.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.