Waar komt de naam Herpert van Foreeststraat vandaan?

GASTSCHRIJVER Gilles Hamel, vrijwilliger bij het Historisch Archief Westland publiceert regelmatig artikelen in het maandblad De Naald, van het verpleeghuis Naaldhorst in Naaldwijk. In september beantwoordde hij de vraag van een inwoner van Naaldwijk, die in de Herpert van Foreeststraat woont. Hun vraag was:  “Wij wonen in de Herpert van Foreeststraat. Wie was Herpert van Foreest en heeft hij iets te maken met de stichting Pieter van Foreest, waarvan de Naaldhorst een onderdeel is?”. Om die vraag te beantwoorden volgt hier eerst iets over Pieter van Foreest en daarna over Herpert van Foreest.

Gilles Hamel

GILLES formuleerde zijin antwoord – nu dus ook als welkome gast in ‘Over het Westland’ – als volgt: ,,Pieter van Foreest is geboren in 1521 te Alkmaar. Zijn vader heette Jorden van Foreest. Die was een vooraanstaand edelman, rijk en jarenlang bestuurder van Alkmaar. Pieter heeft in Leuven, die toen de dichtstbijzijnde universiteit had, voor dokter in de medicijnen gestudeerd. Daarna heeft hij zijn studie afgesloten in enkele universiteiten in Italië. Toen hij afgestudeerd was aan de universiteit van Bologna op 29 november 1543, vestigde hij zich als stads-medicus in Alkmaar. Hij publiceerde veel wetenschappelijke werken en was voor zijn tijd zeer vooruitstrevend. In februari 1558 werd hij benoemd tot stadsgeneesheer van Delft. Dat bleef hij 37 jaar. Toen hij daar kwam, heerste er een pestepidemie. Maar hij hield zich niet afzijdig. Hij probeerde iedereen te helpen. Vanaf 1574 werd hij geneesheer van de Prinselijke familie. Hij heeft veel medische publicaties op zijn naam staan en was zeer belangrijk voor de ontwikkeling van de medische wetenschap. In 1575 was hij één van de prominenten, die de opening verrichtten van de universiteit van Leiden. Leiden had deze universiteit gekregen als dank en beloning voor het succesvolle verzet tegen de Spanjaarden in 1574. Hij werd daar geen professor, maar keerde terug naar Delft om daar zijn werk als arts te vervolgen. Hij overlijdt op 10 maart 1597 en wordt te Alkmaar begraven. Op zijn grafsteen staat: Hippocrates batavus si fuit ille fuit. Dat betekent: Indien er ooit een Hollandse Hippocrates bestaan heeft, dan was hij het. Nu het één en ander over Herpert van Foreest, ook wel Herbaren van Foreest. In het midden van de 12e eeuw woonde in Naaldwijk de familie Van der Woerd. Zij hadden onder meer de Grote Woerd en de Kleine Woerd in bezit. Dat waren twee ridderlijke hofsteden De Grote Woerd lag ongeveer op de plaats waar nu het I.W.C-gebouw staat, dat vroeger de L.T.S. was. De Kleine Woerd lag, waar de Dalton-mavo. heeft gestaan aan de Hendrik van Naaldwijkstraat. Het was een belangrijk ridderlijk geslacht en had familiebanden met de Heren van Naaldwijk. In 1157 was Floris van der Woerd de stamvader. Deze had meerdere kinderen: in ieder geval 3 zoons.

EEN VAN de zoons van

De Herpert van Foreeststraat is een rustige straat in Naaldwijk, waar de bewoners die de vraag stelden, nu alles over Van Foreest weten….

Floris heette Willem en zijn jongste zoon heette niet Van der Woerd, maar Herpert of Herbaren. Hij is de stamvader van de tak Foreest. Foreest is een klein ambacht naast Middelburg bij Boskoop. Niiet de hoofdstad van Zeeland dus.  Hij had dit ambacht in zijn bezit en door trouwen en lenen werd zijn bezit groter. Dat de Foreesten afkomstig waren uit de familie Van der Woerd blijkt onder meer. uit hun wapen: het is bijna het zelfde, alleen de balk was omgedraaid. Deze familie verkreeg veel goederen, rijkdom en belangrijke functies. Uit geen enkel stuk blijkt, dat ze nog bemoeienis hebben gehad met de bezittingen van Van der Woerd in het Westland. Ze gingen wonen in de 15e eeuw in Haarlem en bekleedden daar allerlei bestuurlijke functies. Nu liggen Haarlem en Alkmaar niet zo ver van elkaar, dat het goed mogelijk is, dat de Haarlemse Van Foreesten en de Alkmaarse Foreesten familie van elkaar waren”.

1 reactie op “Waar komt de naam Herpert van Foreeststraat vandaan?

  1. OP HET bovenstaande artikel van Gilles Hamel is nog een interessante aanvulling binnengekomen van Harry Groenewegen uit Naaldwijk. Hij schrijft:

    De naam Foreest voor het kleine ambacht bij Boskoop vindt zijn oorsprong in de vestiging van een lid van de familie Foreest, in die plaats.Oorspronkelijk komt de familie uit Naaldwijk en heeft land en een kasteel in de hoek van het vijfde kwartier van Naaldwijk, zie kaartboek van Naaldwijk (1623).Ze stammen af van een zijtak van de familie Van der Woerd. Het kasteel Foreest is gelegen in de hoek tussen de Kleine Achterweg en de Geestweg, anders gezegd ten noord-westen van de Algemene begraafplaats. Het kasteel en de familie of andersom is vernoemd naar een stuk land in datzelfde kwartier, wat in de middeleeuwen Foreest werd genoemd. In de leenkamer van Honselersdijk gaat het om de percelen nr. 5 en 6. Waarschijnlijk is het gebied Foreest oorspronkelijk groter geweest.
    De oprijlaan naar de kasteelwerf bestaat nog, maar is nu nog slechts enkele meters. Het water voor het ws. mottekasteel werd aangevoerd door de “Schouwatering” en was ws. een zijtak van de Kleine Gantel, die eveneens de gracht van de Hoge Woerd van water voorzag. Deze gracht is nog steeds te zien bij de Oude Woerdlaan, evenals de kasteelwerf van die naam en het stamslot van de familie Van der Woerd.

    Bronnen:
    Foreest, H.A. van (1950): Het oude geslacht Van Foreest, Van Gorcum & Comp. N.V., Assen
    Leenkamer van Honselersdijk.Website Westlandse Kastelen door Pieter van Foreest m.m.v. H. Groenewegen
    Kaartboek van Naaldwijk (1623), Hist. Arch. Westland
    Kaartboek van de Nassause Domeinen. Cartularium van Naaldwijk. Artikel over Westlandse kastelen in het jaarboek van het Genootschap Oud-Westland.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.