Een explosie van vreugde. Zo herinneren ze zich het einde van de oorlog in 1945. Drie vrijwilligers bij het Historisch Archief Westland., Ton van Lier (84), Piet Vijverberg (82) en Aad van Holstein (79), als ze in het weekblad Het Hele Westland van deze week met Martinus Duiventoren herinneringen ophalen over de eerste dagen van mei 1945. Zo schrijft Martinus Duiventoren over ons drieën die als destijds kinderen, nu vrijwilligers bij genoemd arhief, die hij geinterviewd heeft over onze belevenissen aan het eind van de oorlog.
,,Eigenlijk zijn we niet bevrijd’’, zegt Ton terecht, ,, Dat zijn wel de mensen elders in het land die zwaar onder de oorlog hebben geleden. Voor ons was de oorlog gewoon afgelopen’’, vindt hij . Dat het eind in zicht was hadden ze alle drie heel goed in de gaten. Vooral op zondag 29 april 1945, toen er vliegtuigen opvallend laag over het Westland vlogen om voedsel te droppen. Rond half twee die middag hoorde Ton in de Sportlaan te Poeldijk zwaar motorgeronk en rende naar buiten en zag overal vliegtuigen laag over vliegen. ,,Je zag de piloten zitten’’, zegt hij.
,,Wij woonden in de Naaldwijkse Martinus Dorpiusstraat op nummer 10’’, vertelt Aad, ,,vlak naast een van de ‘hoogste gebouwen’ van Naaldwijk, het ”rooie huisie’’. ,,Omdat wij de sleutel hadden konden we heel in de verte de vliegtuigen ook zien’’. Vrijwilliger Piet Vijverberg, uit Wateringen toen 12 jaar oud ging er op zijn fiets op af. Onderweg naar het vliegveld Ypenburg was het dat bij een Van der Voort in Rijswijk een pakket in de tuin gevallen. De man moest van de politie alles delen met anderen. Iedereen erop af, ook Piet. Van der Voort gooide van alles van zijn balkon af naar een groeiende groep mensen. ,,Ze keken allemaal naar boven’’, zegt Piet, ,, maar wij naar de grond en al gauw had ik mijn zakken volgestopt met daar gevallen chocolade’’, vertelt hij.
Het duurde nog tot maandag 6 mei voordat de Westlanders hun deel van de dropping kregen toegewezen. Van honger kan Van Holstein zich nauwelijks iets herinneren. ,,Ik had het voorrecht om van Kerst 1944 af bij bakker Cor den den Berg in de Herenstraat elke dag om zes uur net zoveel boterhammen te mogen eten als ik lustte’’.. Ton mocht, omdat zijn vader tuinman bij de zusters in Monster was, hem helpen en kreeg ’s middags daarvoor als beloning een ‘prakje’.
Het kon nu echt niet lang meer duren of de capitulatie was een feit. ,,Toen in de loop van de avond van vrijdag de vierde mei nog sneller dan de radio bekend werd, dat Duitsland op het punt stond te capituleren, ging iedereen de straat op’’, vertelt Aad. In de Naaldwijkse Jacob van Campenstraat zie ik nog kinderen achter een luid trommelende Jan Duson marcheren. Maar toen verschenen de Duitsers op straat en sommeerden iedereen zich aan de avondklok te houden, die om acht uur was ingegaan.
De volgende morgen vroeg werden overal oranje biljetten aangeplakt, waarop de bevrijding werd aangekondigd. En toen om half zes in de namiddag de Nederlandse driekleur op het gemeentehuis en de kerktoren aan het Wilhelminaplein werd gehesen, wist iedereen dat het gedaan was met de Duitse overheersing. In minder dan geen tijd werden de Naaldwijkse straten bevolkt met feestende en hossende menigten. Het regende dat het goot, maar daar lette niemand op. Er werd luid gezongen en gedanst dat het een lieve lust was. Maar opnieuw moesten de mensen zich houden aan de avondklok.
Op dinsdag 8 mei keerde burgemeester Th. P.J. Elsen van Naaldwijk in zijn gemeente terug. Hij was in 1941 afgezet door de Duitsers, omdat hij weigerde met hen samen te werken. De Duitsers bliezen intussen de aftocht. Ze ontruimden de schoollokalen van de meisjesschool aan de Dijkweg, die ze in een uitgeleefde staat achterlieten.
,,Ik herinner me’’, zegt Van Holstein, ,, dat ik achter een van de vrachtwagens stond en van een Duitser een stuk kaak in mijn handen gestopt kreeg. Die konden ze ineens in een weldoende bui wel missen. Toen ik erin wou happen, schrok ik behoorlijk, want de versnapering was zo oud dat de maden eruit kropen…’’.
Een verrassend artikel over de bevrijdingsfeesten in het Westland. Zijn hier meer foto’s van?
Op FB, op de pagina over Honselersdijk, zag ik enkele foto’s van optochten voorbijkomen. Mijn opa Dirk Klapwijk en mijn vader Willem zouden daar ook op staan. Data ontbreken. Dit artikel heeft mij nieuwsgierig gemaakt.
Marijke van Lier
Hi, ik ben op zoek naar informatie over Theo Stevens die op 31 augustus 1945 tijdens het bevrijdingsfeest in Voorburg dodelijk is verongelukt. Hij schijnt op een zebrapad te zijn aangereden. Hij is de broer van mijn overleden vader. Niemand in de familie kan mij vertellen wat er eigelijk op die dag precies is gebeurd.